کاروانسرای مشجری انارک بنایی است آجری و زیبا محصور در میان درختان تناور و همیشه سبز کوره گز که سال هاست تشنگی را جز آب باران، آن هم درپاییز و زمستان رفع نکرده اند ولی همچنان پا برجا به زندگی خود ادامه می دهند. از انبوه تنه های خشکیده و ستبر این درختان که در گوشه و کنار زمین های بایر افتاده است، میتوان به سرنوشت تأسف باری که در انتظار بقیه درختان نیز هست پی برد. مرمت و احیای کاروانسرای مشجری در سال ۱۴۰۰ توسط مالک مجموعه جناب آقای محمد علی حاجی آبادی اصفهانی پایان یافت و این محموعه موفق به اخذ پروانه بهره برداری و افتتاح در سال ۱۴۰۲ گردید.
امکانات و تفریحات کاروانسرای مشجری انارک
کاروانسرای مشجری علاوه بر داشتن اقامتگاه ، رصدخانه و پیست دوچرخه سواری مجهز به سالن آمفی تئاتر ، زمین شطرنج ، رستوران ، کافی شاپ ، اتاق آرامش ، آتشکده ، والیبال و فوتبال ساحلی و تور مزرعه پسته و نخلستان خرما نیز می باشد.
کویری نوردی
کویر نوردی بدون شک یکی از تفریحات پرطرفداری است که شجاعت و قدرت زیادی می‌خواهد. حضور در مرموزترین کویر کشور ایران و تماشای دیدنی‌های منطقه، چون به لحاظ جغرافیایی دسترسی سختی به مناطق شهری دارد، سبب شده که همچنان ناشناخته و راز آلود باقی بماند. البته در حال حاضر به واسطه امکانات متعددی که در اختیار کویر نوردان قرار گرفته، سفر به این مناطق پر رونق شده است. اما هنوز هم کویر ریگ جن یکی از مناطق پر خطر است که برای سفر به این منطقه و حضور در آن شما قبل از هر امکانات و تجهیزاتی به شجاعت فراوان احتیاج دارید. بهتر است قبل از انجام واقعی این سفر، با ما همراه شوید و میزان شجاعت خود را بسنجید.
ستاره شناسی یا اختر شناسی
اخترشناسی یا ستاره‌شناسی یا نُجوم به علم بررسی موقعیت، تغییرات، حرکت و ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی «اشیای آسمانی» از جمله ستاره‌ها، سیاره‌ها، دنباله‌دارها، کهکشان‌ها و رویدادهای آسمانی مانند شفق قطبی و تابش زمینهٔ کیهانی گفته می‌شود که خاستگاه آنها بیرون از جو زمین است. اخترشناسی با رشته‌هایی همچون کیهان‌شناسی، فیزیک، شیمی و فیزیکِ حرکت ارتباط دارد. اگر فقط ستاره‌ها مطالعه شوند به آن اخترشناسیِ ستاره‌ای گفته می‌شود.
اخترشناسی از قدیمی‌ترین دانش‌های بشری است. اخترشناسان در تمدن‌های اولیهٔ بشری به‌دقت آسمان شب را بررسی می‌کردند و ابزارهای سادهٔ اخترشناسی از همان ابتدا شناخته شده بودند. با اختراع تلسکوپ، تحولی عظیم در این رشته ایجاد شد و دوران اخترشناسی نو آغاز شد. در سده بیستم، رشتهٔ اخترشناسی به دو رشتهٔ اخترشناسی رصدی و اخترشناسی نظری تقسیم شد. در اخترشناسی رصدی به‌دنبال گردآوری داده‌ها و پردازش آنها و همچنین ساخت و نگهداری ابزارهای اخترشناسی و در اخترشناسی نظری به‌دنبال کسب اطمینان از صحت نتایج به دست آمده از مدل‌های تحلیلی و تحلیل‌های رایانه‌ای هستند.
این دو رشته یکدیگر را تکمیل می‌کنند؛ به این ترتیب که کار اخترشناسی رصدی ارائه شرحی بر رصدها و وظیفه اخترشناسی نظری اثبات عملی نتایج پیش‌بینی‌شده در نظریه‌هاست. با استفاده از یافته‌های اخترشناسی میتوان نظریه‌های بنیادین فیزیک مانند نظریهٔ نسبیت عام را آزمایش کرد. در طول تاریخ، اخترشناسان آماتور در بسیاری از کشف‌های مهم اخترشناسی نقش داشته‌اند. اخترشناسی یکی از محدود رشته‌هایی است که در آن افراد تازه‌کار نقشی بسیار فعال دارند. مخصوصاً در کشف و مشاهدهٔ پدیده‌های گذرا و محلی امیدوارکننده، پدیدار گشتند.
معماری کاروانسرای مشجری انارک
سراسر رباط مشجری، بر زمینی هموار، در جوار سه آب انبار شیرین، بر لبه ی ریگ زار روان منطقه ی مشجری واقع شده است. دو فرسخ بعد از مشجری، « ریگ دربندو» که حوضی نیز دارد آغازمی شود . در ده کیلومتری ریگستان اخیر، حوض « حاج عوض محمد» ساخته شده است. از آن پس جاده ، منشعب شده یا از« چوپانان» یا از« عباس آباد» سر در می آورند. عبور پست با قاطر و شتر در گذشته و تردد کاروان ها قبل از آمدن پست، از مشجری بوده است. بعد از بارانداز« محمد حسین- خانی» در کنار کوه « پیتار» کاروان ها در مشجری اطراق می کردند.
فراهم نبودن امکانات برای کاروانیان و گرمای طاقت فرسای هوا در تابستان مشجری، سبب شد تا نیک مردی از خطه ی انارک، به نام «حاج مهدی رفیعی انارکی» زاده ی روستای سبزر، کمر همت بر بندد و ازمال موجود خود، این رباط را احداث نماید . آن کند که سر انجام توبره ی تهی خویش را بر دوش افکنده؛ روانه ی شاهرود گردد اما همچنان از عمل پسندیده ی خویش خوشنود باشد. در جواب تاجری از اهالی نایین که رباط را از او به قیمت مطابه می کند بگوید « ما بهشت را نمی فروشیم».
مشخصات رباط
درازای رباط، ۳۵ متر و پهنایش ۳۰ متر است با نمایی از آجر، در ضلع جنوبی و سنگ، در ضلع جنوبی و سنگ،در جوانب دیگر در طرفین در ورودی رباط، شیش ایوان به چشم می خورد. که طول قاعده ی هر یک ۳۰/۳ متر و عرض آن ۸۰/۱ متر است. ار تفاع هر ایون از رأس ۲۰/۳ متر محاسبه شده است. از سینه ی دیوار هر ایوان، با یک عقب نشینی کتیبه ای را به ابعاد ۹۰×۲۰۰ سانتی متر به عمل آورده اند که بر زیبایی ایوان می افزاید. بر دیوارهای جانبی هر ایوان، دو طاقچه با ابعاد ۹۵ ساتی متر وجود دارد. به لحاظ رعایت اصول معماری و استحکام بنا، دو دیوار منتهی الیه غربی و شرقی رباط، فاقد این پدیده اند.
از ۵ متر بلندی نمای بیرونی، ۴ متر آجر و بقیه از سنگ است. در طول ۳۵ متر نمای سنگی رباط، ۲۲ اخیه تعبیه شده است، که با محاسبه دیگر مال بندها در داخل و خارج بنا، اهمیت آن و کثرت ستوران بارکش را، نشان می دهد. دو ناودان سنگی بر دو ستون مجاور در ورودی، آب باران را به بیرون سرازیر می کند.
جایگاه ورود
در آستانه ی در ورودی رباط مشجری، دو سکو به ارتفاع ۱ متر و طول ۸۰/۱ متر بنا گردیده است که به درگاه هلالی شکل رباط ختم می شوند. از این در با پهنای ۳۰/۲ متر، شتران با سهولت با بار عبور کرده، وارد رباط می شدند. عرض ستون های طرفین رباط، ۸۰ ساتی متر است که همانند دیگر قسمت های بنا، در نهایت استحکام و زیبایی، از آجر ساخته شده است. ضخامت ملاط به کار برده شده ۵/۲ تا ۳ سانتی متر، ستبری هر آجر ، ۵ سانتی متر و طول هر یک از اضلاع آن ۲۳ سانتیمتر است.
بر دروازه ی رباط و آستانه اتاق ها، در و یا وسیله ای که مانع ورود باشد، وجود ندارد. این بدان معناست که عام و خاص، در هر ساعتی از شبانه روز به هیچ مانعی به رباط وارد می شدند. عرق تن خسته را در سایه ی ایوان ها، می خشگانیدند. پس از ورود به رباط، دو سکو، در طرفین درگاه، جلب نظر می کنند که هر یک به اتاقی به ابعاد ۵/۲ ×۳ متر ختم می شود. هر دو سکو، بنا بر احتیاج، در هر جانب طاقچه ای دارد. دو راه پله برای صعود به پشت بام، در دو زاویه ی شمالی سکوها تعبیه شده است که هر یک ۱۰ پله دارد. طاق درگاه راه پله، هلالی شکل، پهنایش ۶۵ سانتی متر و ارتفاع آن ۱۷۰ سانتی متر است.
دو پلکان دیگر با اوصاف ذکر شده در دو زاویه ی شمالی داخل رباط، به چشم می خورد. سه متر پس از درگاه رباط، راهرویی است با طول ۵/۹ و عرض۵/۴ متر که به فضای داخل رباط باز می شود. و در طرفینش دو سکو ساخته شده است که هر یک بر دیوار، طاقچه دارند.
حجره ها
جانب شرقی و غربی رباط، هر کدام پنج حجره و سمت شمال و جنوب، هر یک دو حجره به ابعاد ۵/۲×۳ متر دارد. هر حجره ایوانی به طول ۰۵/۳ متر و عرض ۴/۱ متر دارد که بر دیوار سمت چپ آن ها به جز حجره ی اول دو فرورفتگی طاقچه مانند با طول ۷۵ سانتی متر و ارتفاع ۶۰ سانتی متر به چشم می خورد . فرو رفتگی طاقچه ی تحتانی ۱۰ سانتیمتر از فوقانی بیشتر است به ۴۵ سانتیمتر می رسد . این به لحاظ داشتن دودکشی است که به پشت بام راه دارد. محل پختن غذا و دم کردن چای کاروانیان بوده است. از نکات جالب و قابل ذکر داخل رباط، این که تعداد ۳۰ اخیه در ارتفاع ۵۰ سانتی متری از سطح زمین برای بستن ستوران ساخته اند که تا به حال سالم مانده است .
اصطبل ها
در هر یک از چهار گوشه ی کاروانسرا اصطبلی است که هنوز کاردهی دارد. طول اصطبل های جنوبی ۸۰/۷ متر و تعداد مالبندهای موجود در آن ۱۳ عدد است . چهار قوس از چهارجانب بر ستون وسط آنها فرود می آید. چهار سقف گنبدی گرد پوش را تشکیل می دهد . دو اصطبل شمالی، هر یک به طول ۸۰/۷ و عرض ۴ متر فاقد ستون است. سقف اصطبل ها ضربی و تعداد قوس های موجود در هر یک به ۳ عدد می رسد. دهانه ی در ورودی اصطبل ها ۴/۱ متر پهنا و ارتفاعشان به گونه ای است که شتر به راحتی از میان آن عبور می کند.
بالاخانه ی رباط
بر سر در ورودی رباط، اتاقی ساخته شده است که از چهار جانب، درگاه و دریچه دارد و مورد استفاه اش تنها در فصول گرماست. سمت جنوب بالاخانه، به ایوانی ختم می شود که مشابه دیگر ایوان های رباط است. افسوس که در اثربی- توجهی، قسمت هایی از مصالح آن فرو ریخته و زمینه را برای سرعت بخشیدن به ویرانی بقیه ی بنا، فراهم آورده است.
پلکان بالاخانه، رو به مشرق، و در ورودی آن، رو به شمال است. سطوح داخلی بالاخانه، گچ کاری شده و از نور کافی برخوردار است.
نحوه دسترسی
آدرس: استان اصفهان، شهرستان نایین، شهر انارک، کیلومتر ۴۲ انارک چوپانان
تصاویر بیشتر : –>
