۰۹مرداد
ساز رباب؛ مهارت های ساختن و نواختن

ساز رباب؛ مهارت های ساختن و نواختن

آوایی که از عمق تاریخ می‌آید، با صدایی نرم و روح‌نواز، قصه‌های هزارساله را روایت می‌کند؛ این، صدای ساز رباب است. سازی که خاستگاه آن را به خراسان بزرگ و دوران ایران پس از اسلام نسبت می‌دهند، اما رد پایش را می‌توان در سیستان و بلوچستان و سرزمین‌های همسایه چون افغانستان نیز یافت.

۰۹مرداد
مراسم افطاری؛ پیشینه و انواع این رسم دینی

مراسم افطاری؛ پیشینه و انواع این رسم دینی

مراسم افطاری دیگر فقط یک سنت مذهبی نیست؛ امروز به‌عنوان میراث مشترک بشری شناخته می‌شود. در آذرماه ۱۴۰۲، آیین افطاری به‌عنوان بیست‌وسومین عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران در یونسکو ثبت جهانی شد؛ آیینی که فراتر از غذا، روایتگر سخاوت، همدلی و ارزش‌های اجتماعی در فرهنگ ایرانی است.

۰۹مرداد
هنر تذهیب ایرانی؛ پیشینه و انواع این هنر جهانی

هنر تذهیب ایرانی؛ پیشینه و انواع این هنر جهانی

گاهی زیبایی در جزئیات معنا پیدا می‌کند؛ در پیچ‌وخم نقش‌هایی که با طلا و رنگ، جان کاغذ را زنده می‌کنند. این ظرافت بی‌مانند، نامی کهن دارد: هنر تذهیب؛ هنری که نه‌فقط شاخه‌ای از صنایع‌دستی ایران، بلکه زبان تصویری فرهنگ ایرانی است.

۰۹مرداد
معرفی جشن سده؛ زمان، چرایی و نحوه برگزاری آن

معرفی جشن سده؛ زمان، چرایی و نحوه برگزاری آن

در سرمای زمستان، شعله‌ای کهن دوباره جان می‌گیرد؛ جشن سده، آیینی از دل تاریخ ایران که یادگار پیدایش آتش و ستایش نور در برابر تاریکی است. این جشن کهن در دهم بهمن، زمانی که شب بر زمین سایه انداخته، با افروختن آتشی بزرگ برگزار می‌شود؛ نمادی از پیروزی روشنایی و گرما بر سرما و ظلمت. در سال ۲۰۲۳، این آیین دیرینه به‌عنوان میراث مشترک ایران و تاجیکستان در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت جهانی شد.

۰۹مرداد
شهر باستانی بم؛ تاریخچه، نقشه و عکس

شهر باستانی بم؛ تاریخچه، نقشه و عکس

در دل کویر، جایی که باد شن را بر دیوارهای خاموش می‌کوبد، شهری جاودانه آرمیده است؛ شهر باستانی بم، میراثی که بیش از دو هزار سال تاریخ را در خود حفظ کرده و امروزه در فهرست آثار ایران در یونسکو می‌درخشد. این شهر که روزگاری بر سر تقاطع جاده‌های تجاری باستانی قرار داشت، از دوران هخامنشیان تا همین دو قرن پیش، پرجنب‌وجوش و آباد بود.

۰۹مرداد
تاریخ سلجوقیان، تهاجم سلجوقیان به ایران در سده یازده میلادی (از 1040 تا 1194 میلادی)

تاریخ سلجوقیان، تهاجم سلجوقیان به ایران در سده یازده میلادی (از 1040 تا 1194 میلادی)

تاریخ سلجوقیان دوره‌‌ی حکومتی در ایران پس از اسلام است که حدود یک‌ونیم قرن به طول انجامید. حکومت سلجوقیان با طغرل بیک و برادرش چغری بیک آغاز شد که از طوایف ترکمن بودند. آن‌ها در جنگ با سلطان مسعود غزنوی پیروز شدند و پس از برپایی حکومت، مرزهای ایران را تا سرحدات دوره‌ی ساسانیان پیش بردند.

۰۹مرداد
طغرل بیک؛ بنیانگذار سلسله سلجوقیان

طغرل بیک؛ بنیانگذار سلسله سلجوقیان

سلجوقیان ازجمله اقوامی بودند که ابتدا در اطراف سیحون ساکن بودند. بعدها در سال ۹۸۶ میلادی از سیحون عبور کردند و در فرارود (ماوراء‌النهر) ساکن شدند. در آن دوران، فرماندهی این قوم را پسر سلجوق‌بن‌دقاق برعهده داشت؛ اما قدرت واقعی آن‌ها از زمان طغرل بیک ابوطالب بن میکائیل بن سلجوق در سال‌های بین ۱۰۳۷ تا ۱۰۶۳ میلادی آغاز شد.

۰۹مرداد
طرح پرچم ایران در دوران مختلف

طرح پرچم ایران در دوران مختلف

پرچم ایران که نشان هویت ملی این سرزمین کهن است، در طول دوره‌های مختلف تاریخی دستخوش تغییرات بسیاری شده تا به شکل امروزی‌اش پدیدار شود و قدمت ایران را به رخ بکشد. این پرچم نه‌تنها نمایانگر غرور ملی، بلکه بازتاب‌دهنده فرهنگ، تاریخ و ارزش‌های ایرانیان در دوره‌های مختلف است. در این مقاله، سیر تحول طراحی پرچم ایران از دوران باستان تا امروز را بررسی می‌کنیم.

۰۹مرداد
سیستم هیدرولیک تاریخی شوشتر؛ نقشه و عکس

سیستم هیدرولیک تاریخی شوشتر؛ نقشه و عکس

در قلب خوزستان تاریخی، شهری نهفته است که با ابتکار شگفت‌انگیزش، جهان را به تحسین واداشته؛ سیستم هیدرولیک تاریخی شوشتر، شاهکاری که مهندسی ایرانی را به اوج رساند. این مجموعه بی‌نظیر که در سال ۲۰۰۹ در فهرست آثار ایران در یونسکو ثبت شد، شامل سیزده سازه آبی است؛ از پل‌ها و آب‌بندها تا نهرهای دست‌کند، آسیاب‌های آبی و آبشارهای مصنوعی، همه در هماهنگی کامل، شبکه‌ای ایجاد کرده‌اند که قرن‌ها قبل از ظهور فناوری‌های مدرن، نمونه‌ای کم‌نظیر از هوشمندی و مهارت ایرانیان باستان را به نمایش گذاشت.

۰۹مرداد
مجموعه آثار رهبانی ارامنه؛ 3 کلیسا

مجموعه آثار رهبانی ارامنه؛ 3 کلیسا

بادی سرد از دامنه‌های کوهستان می‌وزد، زنگ کهن کلیسا در سکوت طنین‌انداز می‌شود و سنگ‌های تیره، داستان هزار سال پیش را روایت می‌کنند. اینجا مجموعه آثار رهبانی ارامنه در شمال غربی ایران است؛ سه کلیسای تاریخی که میان قرن‌های هفتم تا چهاردهم میلادی ساخته شده‌اند و امروز در فهرست آثار ایران در یونسکو می‌درخشند. این مجموعه شاملقره‌کلیسا (تادئوس مقدس)، کلیسای استپانوس مقدس و کلیسای زور زور می‌شود.

۰۹مرداد
محوطه میراث جهانی بیستون؛ تاریخچه، نقشه، عکس

محوطه میراث جهانی بیستون؛ تاریخچه، نقشه، عکس

محوطه میراث جهانی بیستون، یکی از شگفت‌انگیزترین گنجینه‌های تاریخی ایران و از مهم‌ترین جاهای دیدنی کرمانشاه است؛ جایی که در دامنه‌ی کوه سترگ بیستون، نقش‌برجسته‌ها و سنگ‌نوشته‌های باستانی هزاران سال تاریخ را روایت می‌کنند. این محوطه نه‌تنها به‌خاطر ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو شهرت دارد، بلکه بازتابی از قدرت و شکوه تمدن‌های کهن مانند مادها، هخامنشیان و ساسانیان است.

۰۹مرداد
آرامگاه سلطانیه؛ تاریخچه، نقشه و عکس

آرامگاه سلطانیه؛ تاریخچه، نقشه و عکس

هفت قرن پیش، در میانه‌ی دشت‌های پهناور زنجان، شهری بنا شد که قرار بود پایتختی برای شکوه ایلخانیان باشد؛ و در قلب این شهر، گنبدی برخاست که امروز هنوز آسمان را می‌شکافد. آرامگاه سلطانیه، یکی از جاهای دیدنی زنجان و شاهکاری که در فهرست آثار ایران در یونسکو ثبت شده است، با گنبد فیروزه‌ای عظیمش نه‌تنها نماد معماری ایرانی–اسلامی است، بلکه یادگاری از آرزوهای سلطانی است که می‌خواست تاریخ را به‌گونه‌ای دیگر بنویسد.

۰۹مرداد
آرامگاه کوروش در پاسارگاد؛ تاریخچه، نقشه

آرامگاه کوروش در پاسارگاد؛ تاریخچه، نقشه

هیچ بنایی در ایران نیست که چنین نجوا کند: «من آغازگر تاریخم«. آرامگاه کوروش نه فقط یک مقبره، که یادمانی است از اندیشه‌ای که برای نخستین‌بار، آزادی و کرامت انسان را معنا کرد. این اثر شکوهمند، بخشی از مجموعه پاسارگاد است؛ همان جایی که در ۵۵۰ پیش از میلاد، کوروش بزرگ مسیر جهان را تغییر داد.

۰۹مرداد
معبد چغازنبیل؛ تاریخچه، نقشه و عکس

معبد چغازنبیل؛ تاریخچه، نقشه و عکس

گاهی یک نام، راز قرن‌ها را در خود پنهان می‌کند؛ معبد چغازنبیل، واژه‌ای که بسیاری در نگاه اول نمی‌توانند با مفهوم آن ارتباط برقرار کنند، در واقع از ترکیب دو واژه‌ی لری «چغا» (تپه) و «زنبیل» (سبد) ساخته شده است؛ اشاره‌ای به شکل این سازه شگفت‌انگیز که همانند سبدی عظیم از دل خاک سر برآورده است. این نیایشگاه باستانی، شاهکاری از تمدن ایلامی و از مهم‌ترین جاهای دیدنی شوش است که در سال ۱۹۷۹ در فهرست آثار ایران در یونسکو ثبت شد و در کنار بزرگ‌ترین گنجینه‌های تاریخی جهان قرار گرفت.

۰۹مرداد
تخت جمشید؛ تاریخچه، نقشه و عکس

تخت جمشید؛ تاریخچه، نقشه و عکس

وقتی نام ایران در جهان باستان طنین‌انداز شد، نقطه‌ای بود که این قدرت را به تصویر کشید؛ تخت جمشید، میراثی که نه‌تنها نماد اقتدار هخامنشیان است، بلکه یادگاری از دوران طلایی معماری ایرانی به شمار می‌رود. این مجموعه باشکوه در سال ۱۹۷۹ به‌عنوان یکی از نخستین آثار ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد و هنوز، پس از ۲۵۰۰ سال، جلوه‌ای از نبوغ، هنر و سیاست است.

۲۰فروردین
حرم شاه عبدالعظیم حسنی؛ تاریخچه و معماری چشم‌نواز

حرم شاه عبدالعظیم حسنی؛ تاریخچه و معماری چشم‌نواز

یکی از مکان‌های زیارتی و سیاحتی مهم شهر ری، حرم شاه عبدالعظیم حسنی است که در بین مردم به شابدلعظیم معروف است. این حرم را در ادوار مختلف ساخته و چندین بار آن را بازسازی کرده‌اند. در حال حاضر، حرم مزبور از جاهای دیدنی تهران و شهر ری محسوب می‌شود.