به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، محمدنبی شهیکی، معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در نشست خبری خود که در سالن شهدای جهاد علمی وزارت علوم برگزار شد گفت: مفهوم نهاد دانش نسبت به گذشته دچار تغییر معناداری شده است. پیش از این، وزارت علوم نهادی شناخته می‌شد که تمرکز خود را بر حوزه آموزش قرار داده بود؛ اما طی دو دهه اخیر، الگوی عملکرد وزارت علوم به‌صورت کامل تغییر یافته و مفهوم زنجیره دانش نیز دگرگون شده است.
وی تصریح کرد: بخش‌های آموزش، پژوهش و فناوری، به‌عنوان ارکان اصلی آموزش عالی کشور شکل گرفته‌اند و برای هرکدام، نهادهای متفاوتی در زنجیره دانش تأسیس شده است. دانشگاه‌ها به‌عنوان سرچشمه جوشان علم، فناوری و دانش، بخش عمده فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی کشور را برعهده دارند. در کنار آن، پژوهشگاه‌های مختلفی متناسب با نیازهای کشور ایجاد شده‌اند و در حوزه فناوری نیز پارک‌های علم و فناوری فعالیت خود را آغاز کرده‌اند.
شهیکی گفت: در حال حاضر 58 پارک علم و فناوری در کشور فعال هستند که از این تعداد، 18 پارک دانشگاهی‌اند و سایر پارک‌ها در سطوح دستگاهی، منطقه‌ای و استانی فعالیت دارند. همچنین 295 مرکز رشد واحدهای فناور در کشور وجود دارد که عمده آن‌ها در دل دانشگاه‌ها و در مرکز تحولات علمی قرار گرفته‌اند. تأمین مالی فعالیت‌های اولیه توسط 44 صندوق پژوهش و فناوری انجام می‌شود و 8 فن‌بازار منطقه‌ای نیز در کشور داریم که در برنامه‌های جدید، تقویت و ارتقای آن‌ها در دستور کار قرار گرفته است. افزون بر این، 23 پردیس فناوری در کشور شکل گرفته که به‌عنوان پل ارتباطی میان دانشگاه و صنعت با استانداردهای خاصی طراحی شده‌اند.
وی تصریح کرد: حاصل این نهادسازی‌ها، شکل‌گیری حدود 14 هزار و 700 واحد فناور و دانش‌بنیان و استقرار 161 هزار نفر نیروی مستعد و صاحب ایده در پارک‌های علم و فناوری است. در برنامه‌های جدید، بازآفرینی نهادی و افزایش اثربخشی نهادهای موجود در زنجیره فناوری کشور مورد توجه قرار گرفته است. باید بپذیریم که در هر مقطع زمانی نیاز به یک نوع تخریب خلاق در سازوکارهای نهادی داریم. به این معنا که باید بررسی کنیم آیا مراکز رشدی که دو دهه پیش طراحی شده‌اند، همچنان با ساختار فعلی کارآمدند یا نیازمند بازآفرینی‌اند. همچنین باید ارزیابی شود که پارک‌های علم و فناوری با استانداردهای گذشته توان ادامه مسیر دارند یا خیر.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تصریح کرد: بخشی از برنامه‌های تدوین‌شده در این دوره با هدف الگوسازی اکوسیستم فناوری در دانشگاه‌های منتخب و ارتقای اثربخشی نهادهای فعال در این حوزه دنبال می‌شود. از دیگر برنامه‌های معاونت در دوره جدید، افزایش سرمایه پایه صندوق‌های پژوهش و فناوری است. سال گذشته، سرمایه پایه 14 صندوق افزایش یافت و امسال نیز برنامه‌ریزی شده است که حداقل 15 صندوق دیگر با هدف ارائه خدمات حرفه‌ای‌تر و تخصصی‌تر به شرکت‌های فناور مستقر در پارک‌ها، تقویت شوند.
وی گفت: در راستای تکمیل زنجیره تأمین مالی، دو برنامه دیگر نیز در دستور کار قرار گرفت. نخست، ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر خصوصی در پارک‌های علم و فناوری است که اولین نمونه آن در پارک علم و فناوری اصفهان راه‌اندازی شده و قرار است در سه پارک دیگر نیز توسعه یابد. دوم، ایجاد صندوق‌هایی در ابتدای زنجیره برای تأمین مالی بذرمایه (Seed Fund) و سرمایه‌گذاری اولیه واحدهای فناور است تا منابع مالی نوآورانه در زیست‌بوم فناوری کشور تقویت شود.
شهیکی تصریح کرد: بر اساس برنامه دو سال آینده معاونت، شش پارک جدید علم و فناوری راه‌اندازی خواهد شد. این پارک‌ها کاملاً تخصصی و در راستای نیازهای کشور طراحی می‌شوند. با این حال، نهادسازی جدیدی در ساختار وزارت علوم شکل نمی‌گیرد و عمده پارک‌ها در امتداد و تکمیل نهادهای موجود ایجاد می‌شوند. موضوعاتی چون فناوری‌های پلیمری و مواد پیشرفته، زیست‌فناوری، اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی، فناوری‌های معدنی و اقتصاد محتوا از جمله حوزه‌های تخصصی این پارک‌ها خواهد بود.
وی گفت: در کنار این طرح‌ها، 20 مرکز رشد نوین نیز ایجاد خواهد شد. این مراکز رشد نسبت به ساختارهای قبلی، از نظر معماری سازمانی و ضریب اثرگذاری دچار تحول خواهند شد. یکی از دغدغه‌های اصلی در این زیست‌بوم، توانمندسازی سرمایه انسانی و ارتقای سبد مهارت‌هاست که در چهار سطح برنامه‌ریزی شده است.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تصریح کرد: بخشی از این برنامه‌ها شامل شکل‌گیری شبکه اکوسیستم پشتیبان‌ساز در پارک‌های علم و فناوری است تا کارگزاران این پارک‌ها بتوانند خدمات تجاری‌سازی را به‌طور مؤثرتر ارائه دهند. همچنین در حوزه دانشجویی، طرح‌های متنوعی تدوین شده که از جمله آن‌ها می‌توان به طرح نوآفرین صنعت‌ساز، طرح کاراپ و کوآپ فناوری، و پروژه‌هایی اشاره کرد که با بازنگری مسیر ارتقایافته‌اند.
وی گفت: یکی از برنامه‌های دیگر معاونت، طرح دستیار فناور پسا‌دکتری فناوری است که در قالب مدل‌های مختلفی طراحی شده و هدف محوری آن، پیوند دادن دانشجویان و فارغ‌التحصیلان با ظرفیت‌های فناوری پارک‌های علم و فناوری کشور است. علاوه بر این، هدف‌گذاری دیگر که از ماه گذشته آغاز شد، تقویت بنیان کارشناسی در پارک‌های علم و فناوری است.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: از این‌رو، تربیت 50 مدیر مرکز رشد نوین در دستور کار قرار گرفت؛ اقدامی که با توجه به نیاز امروز کشور، گامی بنیادین محسوب می‌شود. واقعیت این است که فردی که سکان‌دار اجرایی در مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری است باید مهارت‌ها و قابلیت‌های خود را متناسب با فناوری‌های نوظهور و تحولات جهانی علم و فناوری ارتقا دهد. بر این اساس، توسعه توانمندی و ظرفیت بدنه کارشناسی پارک‌ها به‌عنوان یکی از اولویت‌های اصلی معاونت فناوری و نوآوری آغاز شده است.
وی تصریح کرد: از دیگر اقدامات مهم معاونت، تربیت نیروهای کلیدی و مدیران آینده حوزه زیست‌بوم نوآوری است. در این طرح، 100 مدیر با استانداردها و روندی تخصصی و حرفه‌ای در حال آموزش هستند و حدود دو و نیم ماه از آغاز این پروژه گذشته است. مدت دوره شش ماه پیش‌بینی شده که سه ماه در داخل کشور و سه ماه در خارج اجرا می‌شود. هدف اصلی این طرح، تربیت مدیرانی در تراز نیازهای اکوسیستم نوآوری کشور است تا بتوانند شبکه‌ای از مدیریت تخصصی را در حوزه علم و فناوری ایجاد کنند.
شهیکی گفت: یکی از برنامه‌های محوری معاونت در دوره جدید، ارتقای شبکه خدمات ارزش‌آفرین در پارک‌های علم و فناوری است. پارک‌ها باید از الگوی پارک‌های نسل اول و دوم فاصله بگیرند. اگر قرار است پارک‌های علم و فناوری با کیفیت مطلوب و خدمات ارزش‌افزوده فعالیت کنند، باید شبکه پشتیبان و خدمات حرفه‌ای در آن‌ها تقویت شود. در این راستا، برنامه همکاری با 14 کارگزار پشتیبان تعریف شده است. در هر پارک، خدماتی مانند منتورینگ کسب‌وکار، انتقال فناوری، جذب سرمایه‌گذار و مشاوره در زمینه تصمیم‌گیری مالی و اقتصادی توسعه می‌یابد.
وی تصریح کرد: در فاز نخست این برنامه، شبکه کارگزاری در 16 استان در حال شکل‌گیری است و هدف‌گذاری شده که تا دو سال آینده در 30 استان دیگر این ظرفیت توسعه یابد. علاوه بر این، برای تهران نیز مدلی متفاوت به‌منظور تقویت خدمات ارزش‌آفرین طراحی شده است. یکی از دغدغه‌های جدی معاونت در ماه‌های اخیر، ارتقای زیرساخت‌های فیزیکی و فناورانه در 11 پارک علم و فناوری کشور بوده است. معاونت تلاش کرده تا ظرفیت زیرساختی این پارک‌ها را به سطحی قابل قبول برساند تا بتوانند خدمات حرفه‌ای‌تر و کارآمدتری ارائه دهند.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: در بخش خدمات، هر حوزه پیش از این دارای پلتفرم‌های متفاوتی بود، اما اکنون یک مگاپلتفرم جدید طراحی شده است که تمامی خدمات و ظرفیت‌های حوزه معاونت فناوری را در قالب یک سامانه ملی یکپارچه ارائه می‌کند. این مگاپلتفرم با عنوان «زیست‌ها» فعالیت خود را آغاز خواهد کرد و به‌عنوان بستر اصلی ارائه خدمات معاونت محسوب می‌شود.
وی تصریح کرد: یکی از راهبردهای کلان معاونت فناوری و نوآوری، ایجاد اتمسفر اقتصادی در فضای پارک‌های علم و فناوری است. لازم است پارک‌ها به سمت استفاده هرچه بیشتر از توان بخش خصوصی حرکت کنند. در همین راستا، آیین‌نامه‌های مربوط به پارک‌ها طی شش ماه اخیر بازنگری شده و مدل‌های متنوعی برای مشارکت بخش خصوصی در توسعه جریان فناوری در پارک‌ها تدوین شده است تا موجب افزایش اثربخشی و پویایی این مراکز شود.
شهیکی گفت: نکته مهم دیگر، جریان‌سازی قوی در عرصه نوآوری است تا مفهوم «نوآوری» در سطوح مختلف از جمله مناطق روستایی تا ملی نهادینه شود. در این چارچوب، همکاری‌هایی با معاونت توسعه روستایی در حال جمع‌بندی است. در میان برنامه‌های شکل‌گرفته، چند طرح شاخص نیز در دستور کار قرار دارد.
وی تصریح کرد: یکی از برنامه‌های شاخص، برگزاری جشنواره شیخ بهایی به‌عنوان یکی از رویدادهای مهم حوزه فناوری کشور است. برنامه دیگر، رویداد ملی «فرصت‌های سرمایه‌گذاری در پارک‌های علم و فناوری» است که در بهمن‌ماه برگزار می‌شود. همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، 14 هزار و 700 واحد فناور در پارک‌ها مستقرند که بسیاری از آن‌ها نیاز به مقیاس‌پذیری و ارتقای توان تجاری دارند و از سوی دیگر، فرصت‌های جدیدی نیز در حوزه فناوری‌های نوظهور ایجاد شده است. هدف معاونت، ایجاد بستری برای پیوند میان این فرصت‌ها با بازیگران و ذی‌نفعان اکوسیستم نوآوری است تا مسیر توسعه تسهیل شود.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: در این چارچوب و برای ارتقای مهارت‌های فناورانه نیروی انسانی، برنامه «مدرسه اشتغال فناوری» در پنج استان کشور شکل گرفته است تا بتواند به‌طور مؤثر نیروهای مستعد را برای ورود به بازار کار فناورانه و دانش‌بنیان آماده کند.
وی گفت: یکی از اهداف اصلی معاونت در دوره جدید، ایجاد الگویی نهادی تازه در حوزه پارک‌های علم و فناوری است تا مسیر نوآوری در کشور ساماندهی منسجم‌تری یابد. در زمینه رویدادهای آموزشی و ترویجی نیز برنامه‌ای ملی طراحی شده است که شامل یک تقویم آموزشی جامع برای بازه زمانی یک ساله است و می‌تواند نقشه راهی الهام‌بخش برای نسل جوان و علاقه‌مند به توسعه فناوری و بهره‌گیری از فرصت‌های این حوزه باشد.
شهیکی تصریح کرد: اگر بخواهم جمع‌بندی کنم، یکی از مهم‌ترین رویدادهای ما در حوزه فنافرینی و تجاری‌سازی فناوری، جشنواره شیخ بهایی است که امسال با مدل جدیدی برگزار می‌شود. این جشنواره علاوه بر دبیرخانه ملی، دارای دبیرخانه‌های استانی است و در تمام استان‌ها کمپ‌ها و جشنواره‌های استانی برگزار می‌شود. برگزیدگان استانی پس از کسب امتیاز لازم، در جشنواره ملی فناوری شیخ بهایی شرکت خواهند کرد که قرار است در روزهای ششم و هفتم آبان سال آینده در اصفهان برگزار شود. برنامه‌های استانی مرتبط با این جشنواره در حال حاضر آغاز شده است.
وی گفت: از دیگر برنامه‌های پیش‌رو، برگزاری بوت‌کمپ و رقابت ایده‌های استارتاپی در حوزه روستایی است که با مشارکت معاونت توسعه روستایی ریاست‌جمهوری برگزار می‌شود. این برنامه در اردیبهشت‌ماه سال آینده اجرا خواهد شد و هدف از آن، ایجاد پیوند میان ظرفیت‌های نوآورانه کشور و توسعه اقتصادی مناطق کمتر برخوردار است.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تصریح کرد: در ادامه تقویم رویدادها، رویداد ملی هوش مصنوعی نیز در ماه آذر برگزار می‌شود. این رویداد با هدف توسعه استارتاپ‌ها و ایده‌های تخصصی در حوزه هوش مصنوعی طراحی شده و میزبان نخبگان، کارآفرینان و شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در این عرصه خواهد بود.
وی گفت: علاوه بر این، جشنواره ملی صنایع خلاق نیز در بهمن‌ماه برگزار خواهد شد. این رویداد که یکی از ظرفیت‌های مهم کشور در تجاری‌سازی دارایی‌های فرهنگی محسوب می‌شود، از بیست و ششم تا بیست و هشتم بهمن‌ماه در چابهار برگزار می‌شود. این جشنواره به‌عنوان یک کانون شبکه‌سازی، با هدف شکل‌گیری هم‌افزایی میان بازیگران حوزه صنایع خلاق در شش سرفصل تخصصی شامل پویانمایی، اسباب‌بازی، بازی‌های رایانه‌ای، نوآوری اجتماعی، صنایع فرهنگی و گردشگری طراحی شده است.
شهیکی تصریح کرد: همچنین، در هشتم بهمن‌ماه رویداد ملی «فرصت‌های سرمایه‌گذاری در پارک‌های علم و فناوری» برگزار می‌شود که محوریت آن مباحثی چون اعتبار مالیاتی ماده 11 و 13، ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری شرکتی (CVC) و معرفی طرح اطلس سرمایه‌گذاری است. در این برنامه، هزار پروژه فناورانه که قابلیت مقیاس‌پذیری دارند، برای ارائه و جذب سرمایه پیش‌بینی شده‌اند.
وی گفت: در ادامه، زمینه اجرای هفت پروژه سرمایه‌گذاری با محوریت بخش خصوصی فراهم شده است که این طرح‌ها با هدف احداث برج‌های فناوری در پارک‌های علم و فناوری کشور تدوین شده‌اند. این برج‌ها قرار است به‌عنوان مراکز مشترک رشد، نوآوری و تجاری‌سازی فناوری عمل کنند.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در پایان تصریح کرد: از همه همکاران، مسئولان استانی، مدیران پارک‌ها و فعالان حوزه فناوری و نوآوری تشکر می‌کنم. مجموعه این برنامه‌ها در راستای تقویت زیست‌بوم نوآوری، گسترش تعامل دانشگاه و صنعت، و ارتقای جایگاه فناوری در اقتصاد ملی طراحی شده و امیدواریم شاهد نتایج مؤثر و پایدار این اقدامات در سال‌های آینده باشیم.
انتهای پیام/
