بررسی تطبیقی حقوق مسلمانان در غرب و اقلیت‌های مذهبی در ایران

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم،‌ اوایل آذرماه هر سال، نشستی تحت عنوان اقلیت‌ها در کاخ ملل در ژنو سوئیس پیرامون گفت‌وگو و همکاری در مورد مسائل مربوط به حقوق بشر اقلیت‌ها، با شعاری مشخص برگزار می شود که  شعار امسال «سهم اقلیت‌ها در جوامع متنوع، انعطاف‌پذیر و صلح‌آمیز» است. متأسفانه در این نشست تعدادی از گروه‌های تروریستی و تجزیه‌طلب بعنوان ایرانی، حضور پیدا می‌کنند و برخلاف موضوع جلسه در مورد کشور و مردم ایران اسلامی دروغ‌گویی و منفی‌بافی می‌‌کنند.

البته هموطنانی هم هستند که جلوی یاوه‌گویی آن‌ها می‌ایستند؛ مثلا چند سال پیش که موضوع جلسه زبان مادر‌ی بود عده‌ای با فضاسازی می‌گفتند باید در کردستان ایران فقط زبان کردی آموزش داده شود، یکی از اقوام دیگر ایرانی جواب داد اگر فرزندان ما فقط کردی بلد باشند فردا روزی می‌خواهند در دانشگاه‌های شهرهای بزرگ مانند تهران، تبریز، اصفهان و استان‌های دیگر حضور پیدا کنند، آیا با بلد نبودن زبان فارسی می‌توانند موفق شوند؟ یا برای مراجعه به پزشک و تجارت و قص علی هذا  مجبورند با استان‌های دیگر ارتباط بر قرار کنند، در این صورت باید همیشه یک مترجم کنار آن‌ها باشد؛ آیا این امکان پذیر است؟

ضمنا در جمهوری اسلامی ایران تمام اقوام و  ‌اهل سنت بعنوان اکثریت محسوب می‌شوند و مردم عزیز کشورمان حضور اقوام  مختلف را در مناصب مختلف نظام  شاهدند. خوشبختانه  بعضی از اقوام  باغیرت کشورمان در این جلسات از حقیقت موجود دفاع می‌کنند، هرچند مورد آزار و  اذیت هم قرار می‌گیرند؛ بعنوان نمونه دو خانم با هویت مشخص پس از دفاع  از نظام جمهوری اسلامی هنگام بازگشت به یکی از کشورهای اروپایی از شغل خود تعلیق و مورد تهدید قرار گرفتند.

برای روشن شدن موضوع در ذیل گزارش تطبیقی از اقلیت‌ها در جمهوری اسلامی و مسلمانان در کشورهای اروپایی ارائه می‌شود.

مسئله حقوق اقلیت‌های مذهبی در کشورها همواره مورد بحث و گفت‌وگو بوده است، بشر در دنیای امروز از مرزهای جغرافیای زادگاه خود فراتر رفته است و ملیت‌ها و مذاهب مختلف بیش از گذشته به یکدیگر نزدیک شده‌اند و از همین روی است که رعایت حقوق یکدیگر برای ابنای بشر اهمیتی مضاعف یافته است و به حمایت از حقوق اقلیت‌های مذهبی و قومی بیش ‌از پیش بها داده می‌شود. امـروزه تقریباً هیـچ کشـوری در جهـان یافـت نمی‌‌شود کـه از نظـر نـژادی، مذهبـی، اعتقـادی و زبانی از جمعیتی یکدسـت برخوردار باشـد و وجود اقلیت‌هایی بـا ویژگی‌های متفـاوت فرهنگـی، مذهبی، اعتقـادی و زبانـی یک واقعیـت غیرقابل‌انکار بـه شـمار می‌آید. ایـن اقلیت‌ها کـه به علـل گوناگـون بـا اکثریـت جمعیت کشـور متفـاوت هستند، بـه علـت موقعیـت ضعیـف و غیـرحاکمی کـه در جامعه دارنـد، می‌توانند در معـرض انواع تبعیـض قـرار گیرند.

بر این اساس، نقض حقوق اقلیت‌های مذهبی یکـی از مهم‌ترین موضوعـات حقـوق بشـری در عرصـه بین‌الملـل محسـوب می‌شود. از سوی دیگر، با توجه به اینکه امروزه اقلیت‌های مذهبی مسلمانان، جزئی جدایی‌ناپذیر از جمعیت جهان را در غرب تشکیل می‌دهند، بیش از دیگر گروه‌ها با تهدیدات مختلف روبه‌رو هستند. این در حالی است که کشور‌های غربی همیشه در عرصه بین‌المللی با ژستی حق به جانب خود را از حامیان پرشور حقوق بشر در جهان معرفی می‌کنند و کشور‌هایی که با سیاست‌های آن‌ها همسو نیستند را به بهانه نقض حقوق بشر تحت فشارهای اقتصادی و  سیاسی قرار می‌دهند و با نگاهی به آمار و ارقام نهادهای حقوق بشری در می‌یابیم که وضعیت اقلیت‌های مسلمان؛ نه‌تنها مناسب نیست بلکه وخیم‌تر نیز شده و فشار به اقلیت‌های مذهبی به صورت‌های مختلف در سال‌های اخیر افزایش یافته است.

در این میان، کشورهای غربی در حالی ایران را به نقض آزادی اقلیت‌های مذهبی متهم می‌سازند که خود پرچمدار اعمال تبعیضات گوناگون علیه اقلیت‌های مذهبی به خصوص مسلمانان هستند. از این رو، در نوشتار پیش رو سعی داریم به بررسی حقوق نقض شده اقلیت‌های مسلمان در غرب و تطبیق آن با معاهدات بین‌المللی بپردازیم. همچنین در یک فصل مجزا نیز به اقدامات و برخوردهای جمهوری اسلامی ایران با اقلیت‌های مذهبی به عنوان کشوری که جایگاه بالایی در برخورد با اقلیت‌های مذهبی خود دارد پرداخته خواهد شد.

 جایگاه اقلیت‌های مذهبی در اسناد بین‌المللی

 بحث از حقوق اقلیت‌ها به روش سازمان‌یافته در حقوق بین‌الملل، قدمت زیادی ندارد. درخصوص تعریف اقلیت‌های مذهبی از منظر حقوق بین‌الملل می‌توان این‌گونه بیان کرد: «به گروهی از افراد گفته می‌شود که جمعیتی کمتر از بقیه مردم کشور یا ایالتی از کشور داشته، دارای مذهب و اعتقاداتی متفاوت با سایر اعضای جامعه بوده و برای حفظ آن ویژگی‌ها احساس همبستگی دارند. بنابراین از آنجایی که اقلیت‌های مذهبی نخستین گروه‌های اقلیت بودند که مورد حمایت‌های حقوقی بین‌المللی قرار گرفتند؛ مسئله رعایت حقوق و تبعیض قائل نشدن نسبت به آن‌ها، مورد توجه و بحث نهادهای بین‌المللی قرار گرفت و در این راستا سازمان‌های بین‌المللی اقدام به تصویب معاهداتی در خصوص حمایت از اقلیت‌های مذهبی کردند.

از سوی دیگر کشورها نیز با عضویت و پذیرش کنوانسیون‌های بین‌المللی بر لزوم تضمین حقوق اقلیت‌ها، تأکید کردند. این در حالی است که علی‌رغم عضویت ﺑﺴﻴﺎری از کشورﻫﺎ، اکثریت قریب به ‌اتفاق موارد نقض حقوق اقلیت‌های مذهبی که در نتیجه اعمال تبعیضات ناروا صورت گرفته و آثاری مانند محرومیت از خدمات اجتماعی و حقوق شهروندی، کشتار شهروندان و اقدامات تروریستی را به دنبال داشته است، در کشورهای غربی همانند نروژ، فنلاند، اسپانیا، کانادا، آرژانتین، نیوزلند، فیلیپین، ایتالیا، فرانسه، مجارستان، دانمارک، سوئد، آلمان، اسلوونی، سوئیس که در کنوانسیون رفع تبعیض‌نژادی عضویت دارند و موظف به تأمین حقوق اقلیت‌ها هستند انجام شده است؛ نحوه برخـورد با اقلیت‌ها در کشورهای غربـی و عدم ‌حمایت از اقلیت‌ها موجب بروز تبعیض‌نـژادی و مذهبی شده است.

جمعیت مسلمانان در کشورهای غربی

رشد روزافزون جمعیت مسلمانان طی سالیان اخیر و برخورد با آنان در کشورهای غربی پدیده جدیدی نیست؛ بلکه این مسئله ریشه در تاریخ حیات بشری دارد. بخش مهم جمعیت کنونی مسلمان در کشورهای غربی معلول مهاجرت مسـلمانان، به‌خصوص بعد از جنگ جهانی دوم است. در دهه 60 قرن بیستم، با توجه به نیـاز کشـورهای اروپـایی بـه نیـروی کـار ارزان بـرای بازسازی کشورهایشان، شاهد مهاجرت مسلمانان از مناطق مختلف به خصوص خاورمیانه و آفریقای شمالی به اروپا بوده‌ایم.

بدین ترتیب پس از گذشت مدتی کوتاه جوامع و اقلیت‌های مسلمان در کشورهای غربی شکل گرفتند. اتریش، بلژیک، انگلیس، دانمارک، فرانسه، هلند، اسپانیا، سوئد، آلمان و… کشورهایی هستند که جمعیت زیادی از مسلمانان را در خود جای داده‌اند. پس از یازدهم سپتامبر 2001 شمار اقلیت‏های مسلمان در جهان به خصوص در این کشورها بسیار چشم‏گیر بوده است، اما این مسلمانان ساکن در کشورهای غیراسلامی، با چالش‏های قانونی و مشکلات فراوانی از قبیل اقامت، کار، آموزش، امنیت، محافظت از هویت اسلامی خود و فرزندانشان روبه‏رو هستند که این مشکلات موجب نقض حقوق اساسی و آزادی‌های مذهبی آنان شده است.

بر اساس نتایج تحقیقات مرکز( پیو) از لحاظ گستره حضور مسلمانان در جهان،‌ حدود 60 درصد از جمعیت مسلمانان در کشورهای آسیایی (به جز غرب آسیا) ساکن هستند و بقیه آن‌ها در غرب آسیا، آفریقا، اروپا و آمریکا حضور دارند.

جمعیت مسلمانان اروپا

امروزه آمار دقیقی از شمار مسلمانان اروپا و مهاجران مسلمان در این قاره وجود ندارد. آمارهای مربوط به مسلمانان در اروپا اختلافات زیادی باهم دارند. بر اساس آمار مرکز تحقیقات «پیو»، مسلمانان 4.9٪ از جمعیت اروپا را تشکیل می‌دهند.

حقوق اقلیت‌های مسلمان بر اساس نسل اول حقوق بشر

با وجود اینکه کشورهای عضو کنوانسیون‌های بین‌المللی همگی بر رعایت حقوق افراد فارغ از نژاد، زبان و مذهب تأکید کرده‌اند؛ اما در عمل رفتارهای مغایر با این اسناد به ویژه درخصوص حقوق مرتبط با آزادی‌های مذهبی بروز می‌دهند که ناقض صریح ﻣﻔﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮی ﻣﻮﺟﻮد است. از این رو، در ادامه ضمن تقسیم‌بندی حقوق اقلیت‌های مذهبی در قالب نسل اول حقوق بشر به نقض حق آزادی فکر، مذهب و عقیده برای مسلمانان، نقض حقوق زنان مسلمان (نقض حق آزادی بیان و ابراز عقیده) ، نقض حق حیات، امنیت و آزادی و نقض حقوق شهروندی مسلمانان به قوانینی که بر ضد اقلیت‌های مسلمان در کشورهای غربی تصویب شده است، اشاره می‌کنیم و سپس آن را با مفاد اسناد عام و خاص بین‌المللی تطبیق می‌دهیم.

1- نقض حق آزادی فکر، مذهب و عقیده برای مسلمانان 

با وجود اینکه در اسناد حقوق بشری ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﻔﻜﺮ و اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺬﻫﺐ ﺑﺮای همه انسان‌ها ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ شده و در ﻫﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ ﺣﻖ آزادی ﻋﻘﻴﺪه و ﻣﺬﻫﺐ و سایر حقوق اساسی ﻣﻄﺮح شده است؛ برخی کشور‌های غربی در رعایت حقوق اقلیت‌های مذهبی به‌ویژه مسلمانان رویکردی تبعیض‌آمیز و دوگانه در پیش گرفته‌اند و با عملکردی متناقض و تصویب قوانین متعارض با حقوق اقلیت‌های مسلمان منجر به نقض ابراز عقیده و آزادی در انجام اعمال مناسک مذهبی برای مسلمانان شده‌اند.

ممنوعیت ساخت مساجد در «لیگوریا» ایتالیا

ممنوعیت خواندن نماز توسط دانش‌‎آموزان در آلمان

ممنوعیت ذبح حیوانات به شیوه اسلامی (حلال) در بلژیک

2- نقض حقوق زنان مسلمان

در شرایطی که بسیاری از کشورهای غربی مدعی وجود آزادی برای تمام افراد انسانی فارغ از جنسیت هستند، اما در اغلب این کشورها زنان مسلمان را در تنگناهای گوناگونی قرار می‌دهند. به طوری که این کشورها در راستای سیاست‌های اسلام‌ستیزانه‌شان اقدام به تصویب قوانینی بر ضد زنان مسلمان از جمله قانون منع حجاب می‌‌کنند که حقوق زنان و دختران مسلمان، را برای حفظ حجابشان نقض می‌کند؛  

ممنوعیت پوشیدن لباس شنای اسلامی در فرانسه

ممنوعیت پوشاندن صورت و حجاب کامل در دانمارک

ممنوعیت رعایت حجاب کامل اسلامی در اماکن عمومی اسپانیا

ممنوعیت حجاب در مکان‌های اداری برای کارمندان دولتی در کبک کانادا

– نقض حق آزادی و امنیت

حق آزادی و امنیت شخصی برای همه افراد در حقوق بین‌الملل شناسایی شده است و احدی را نمی‌توان تحت شکنجه، مجازات یا رفتاری قرار داد که ظالمانه یا برخلاف انسانیت و موهن باشد. این در حالی است که علی‌رغم تصویب قوانین متعدد، سلب حق ، آزادی و امنیت مسلمانان در کشورهای غربی به یکی از فراگیرترین موارد نقض حقوق بشر در دنیای امروز تبدیل شده است و هر روز شاهد نقض حقوق اساسی مسلمانان به‌واسطه تعرض به اماکن مقدسه آنان مانند مساجد و مراکز اسلامی، حمله به زنان محجبه، اهانت‌های فیزیکی و روانی به مسلمانان، بازداشت‌های خودسرانه و… هستیم که همگی این موارد مصادیق نقض حق حیات و آزادی و امنیت تلقی می‌شود.

حمله به مساجد

حمله به مسجدی در «هاگن» آلمان سال 2019

حمله به مسجد کرایست‌چرچ در نیوزلند سال 2018

آتش زدن مسجد در ایالت تگزاس آمریکا سال 2017

حملات به  مسجدی در ایالات متحده سآمریکا از سال 2005 میلادی تاکنون

شعارنویسی‌ ضد اسلامی بر روی دیوار مساجد

کشیدن صلیب‌های شکسته بر روی دیوار مسجد

ارسال نامه‌های تهدیدآمیز

ارسال نامه تهدیدآمیز به قدیمی‌ترین مسجد در «رودآیلند» آمریکا

.انداختن سر خوک در اماکن عبادی مسلمانان

قرار دادن گوشت خوک در مسجد روچستر مینه سوتا آمریکا

قرار دادن سر خوک در مسجد نیمه‌ساز در آلمان در سال 2019

خشونت علیه زنان مسلمان

زنان مسلمان بخش بزرگی از قربانیان اسلام‌هراسی در غرب را تشکیل می‌دهند در این حملات، زنان محجبه به صورت ویژه مورد هدف قرار می‌گیرند. فعالیت‌های خشونت‌آمیز علیه زنان مسلمان حملات لفظی، ممانعت از دسترسی به خدمات، کشف حجاب اجباری زنان محجبه، تجاوز جنسی و حملات فیزیکی را در برمی‌گیرد.

طبق مطالعاتی که مؤسسه «سیاست و درک اجتماعی» انجام داده است، زنان مسلمان بیشتر از مردان مسلمان احساس خطر و ناامنی دارند (تقریباً 47 درصد در برابر 31 درصد) و رنج عاطفی بیشتری را متحمل می‌شوند. علاوه بر این زنان مسلمان دو برابر مردان در کلاس‌های دفاع شخصی نام‌نویسی می‌کنند.

بر اساس آمار سازمان Tell Mama که به بررسی حملات علیه مسلمان می‌پردازد، سالانه حدود 750 حمله علیه زنان مسلمان صورت می‌گیرد که 600 مورد به‌صورت اینترنتی است. در حملات فیزیکی به مسلمانان نیز از هر 10 نفر 6 مورد زن بوده و 80 درصد آن‌ها به خاطر حجاب مورد هجوم قرار گرفته‌اند.

علاوه بر خشونت‌های فردی علیه زنان مسلمان، اکثر کشورهای اروپایی از سال 2011 استفاده از برقع و نقاب را برای آنان ممنوع اعلام کرده و برای استفاده از آن جریمه‌های نقدی و محرومیت‌های اجتماعی در نظر گرفته‌اند. همچنین تحصیل در بسیاری از مدارس و کار کردن در مراکز دولتی با حجاب نیز ممنوع شده است.

جمعیت ضد اسلام‌هراسی در فرانسه (CCIF) اعلام کرده است که 70 درصد از قربانیان فعالیت‌های اسلام‌هراسی در فرانسه را زنان تشکیل می‌دهند.

برخورد خشونت‌آمیز پلیس با مسلمانان

در سال‌های اخیر، به دنبال تصویب قوانین مختلف در جهت مبارزه با تروریسم، سخت‌گیری نیروهای امنیتی در خصوص مسلمانان افزایش ‌یافته است. در برخورد نیروهای امنیتی برای جستجوی افراد مظنون به اعمال تروریستی، اغلب مسلمانان مورد اتهام قرار می‌گیرند و این موجب دستگیری‌های گسترده در میان مسلمانان می‌شود؛ در حالی‌ که اغلب پس از بازپرسی، مشخص می‌شود که بیشتر افراد دستگیرشده، بی‌گناه بوده‌اند.

حمله به مسلمانان در اماکن عمومی

تیراندازی به فروشگاه یک مسلمان در جزیره کورسیکا فرانسه در سال 2016

بیشترین حملات علیه مسلمان همواره در ملأعام رخ داده است، مسلمانان در اماکن محافظت شده مانند مراکز خرید، ایستگاه‌های قطار، اتوبوس و دیگر مناطق شلوغ 60 درصد آزار بیشتری نسبت به اماکن غیرمجاز مشاهده کرده‌اند. همچنین حمله به مغازه‌ها و فروشگاه‌های مسلمانان نیز یکی از رایج‌ترین حملات است.

برخورد تبعیض‌آمیز با مسلمانان در فرودگاه‌ها؛ رفتار مأموران امنیتی در فرودگاه‌های اروپا و آمریکا با زنان و مردان مسلمان، اهانت‌بار و تبعیض‌آمیز است؛ به عبارت دیگر، وقتی یک مسلمان وارد فرودگاه می‌شود، تمام حقوق قانونی‌اش را از دست می‌دهد و خود را در مقابل تعصب کارکنان امنیتی فرودگاه در معرض خطر می‌بیند. بر اساس نظرسنجی مؤسسه تحقیقاتی پیو، 19 درصد مسلمانان از برخورد گزینشی نیروهای امنیتی با آن‌ها در فرودگاه‌ها سخن گفته‌اند.

– نقض حقوق شهروندی مسلمانان: حقوق شهروندی مجموعه‌ای از حقوق و امتیازاتی است که در نظام حقوقی یک کشور به شهروندان با لحاظ دو اصل کرامت انسانی و رفع تبعیض در جهت فراهم‌سازی زمینه رشد شخصیت فردی و اجتماعی تعلق می‌گیرد.

تبعیض در محیط‌های آموزشی علیه مسلمانان

– تبعیض علیه دانشجویان:

بر اساس اعلام دانشجویان مسلمان دانشگاه بیرمنگام انگلستان، مقامات این دانشگاه علیه دانشجویان مسلمان تبعیض مذهبی قائل می‌شوند. مسئولان دانشگاه بیرمنگام انگلستان، پس ‌از رأی آوردن 14 دانشجوی مسلمان در انتخابات این دانشگاه برای حضور در کنفرانس اتحادیه دانشجویان انگلستان، با ارعاب و تهدید اقدام به باطل کردن این انتخابات کردند.

– تبعیض علیه دانش‌آموزان:

دانش‌آموزان مسلمان در اجرای مراسمات مذهبی و اعمال دینی خود نیز مورد تبعیض و محدودیت قرار می‌گیرند. به عنوان نمونه در 11 ژوئن 2015، همه مدارس تحت نظر اتحادیه موسوم به آکادمیلاین در لندن با ارسال نامه‌ای به خانواده‌های دانش‌آموزان مسلمان، به آن‌ها اطلاع دادند که روزه گرفتن دانش‌آموزان مسلمان در ماه مبارک رمضان، ممنوع و برخلاف مقررات مدرسه است.

تبعیض شغلی علیه مسلمانان

بر اساس گزارش شورای روابط آمریکایی – اسلامی (CAIR)، پوشش اسلامی و برپایی نماز در محیط کار از جمله مسائلی است که موجب ایجاد تبعیض در محیط کار علیه مسلمانان می‌شود.

شرکت آرینز در شهر بریلیون واقع در ایالت ویسکانسین آمریکا با زیر پا گذاشتن حقوق مذهبی مسلمانان مانند عدم در نظر گرفتن زمان استراحت برای اقامه نمازهای روزانه بر اساس آیین‌نامه شرکت، کارگران را از این امکان محروم می‌کند و به‌طور غیرقانونی کارگران مسلمان سومالیایی‌تبار را مجبور کرده که بین ایمان و اشتغال، یکی را انتخاب کنند.

طرح ثبت اطلاعات هویتی مسلمانان آمریکا

این طرح که موسوم به «سیستم ثبت‌نام ورود و خروج امنیت ملی» است، برای مراقبت محسوس و نامحسوس مسلمانان و به بهانه کاهش جرائم ناشی از حمل سلاح در آمریکا به اجرا درآمده‌ است. در ثبت اطلاعات هویتی افراد یا به‌اصطلاح پروفایل‌بندی از عواملی چون نژاد، قومیت و مذهب برای تعیین اینکه آیا فردی سوءپیشینه دارد و یا مستعد ارتکاب جرم است، استفاده می‌شود.

توهین به مسلمانان در رسانه‌ها:

رسانه‌های غربی با انتخاب و کنار هم چیدن تصاویر و تفاسیر خاص تلاش دارند ضمن ایجاد برداشت‌های جهت‌دار، چهره‌ای منفی، غیرعقلانی، خشن و هراس‌آور از اسلام و مسلمانان ارائه کنند. برای نمونه هرگاه یک برنامه تلویزیونی درباره مسائلی مانند تروریسم بحث می‌کند پشت ‌صحنه، تصویر زنی نقاب‌دار، یک مسجد یا مرد مسلمانی درحال نماز، ‌نمایش داده می‌شود.

انتشار کاریکاتورهای موهن مانند کاریکاتور روزنامه جیلاند پوستن دانمارک در سپتامبر 2005 و حمایت سایر رسانه‌های غربی از این اقدام موهن

ساخت و پخش فیلم‌های موهن به اسلام مانند فیلم «تسلیم» به کارگردانی تئو ون گوگ و «فتنه» ‌به کارگردانی گرت ویلدرز

– تبلیغات ضد اسلامی علیه مسلمانان با تأمین بودجه گروه‌های اسلام هراسی 

بر اساس گزارش شورای روابط آمریکایی – اسلامی (CAIR)، طی سال‌های 2014 تا 2016 حدود 125 میلیون دلار از طرف خیریه‌ها به گروه‌های ضد اسلامی در آمریکا کمک شده است. تحقیقات این شورا نشان می‌دهد 1096 سازمان، 39 گروه فعال در شبکه اسلام‌هراسی در این کشور را تأمین مالی می‌کنند. بر اساس این گزارش درآمد شبکه اسلام هراسی در طی این مدت، حداقل به 1.5 میلیارد دلار می‌رسد؛ این مبلغ به سازمان‌های سیاسی، رسانه‌ها، پلیس، سازمان‌های آموزشی و گروه‌های لابی‌گری و تعدادی از صنایع پرداخت‌ شده تا از آن به‌منظور تقویت و حمایت از خصومت علیه مسلمانان و اسلام در آمریکا استفاده شود.

طبق این گزارش، گروه‌های معروف ضد اسلامی در آمریکا همچون ACT for America یا Middle East Forum از این کمک‌ها استفاده کرده‌اند و برخی مؤسسات معروف که در پوشش فعالیت‌های بشردوستانه و خیریه فعالیت می‌کنند به‌شدت از نهادهای اسلام‌هراس حمایت می‌کنند.

بررسی حقوق اقلیت‌های مذهبی در جمهوری اسلامی ایران

احترام به حقوق اقلیت‌ها و تلاش در رفع تبعیض و نقض حقوق حقه‌ی آنان، یکی از مسائل مبتلابه حقوق بشر دنیای ماست. ایران با تمدن غنی خود، سالیان متمادی است که مذاهب گوناگون را گرد هم آورده است. در این میان، با توجه به ابتنای حکومت جمهوری اسلامی ایران بر مذهب، اقلیت‌های دینی از جایگاه ویژه‌ای در کشور برخوردارند. طبق قانون اساسی، اقلیت‌های دینی از امکانات خاص آیین خود بهره‌مندند که تضمین‌کننده حقوق آنان مطابق اسناد بین‌المللی حقوق بشر نیز است. بر اساس این قانون، آنان از حقوق متنوعی مانند حقوق سیاسی، اجتماعی، مدنی و… بهره‌مند می‌شوند که مجموع این حقوق سبب می‌شود شأن انسانی آنان رعایت و هویت اقلیتی آن‌ها نیز مستدام شود.

ایران از جمله کشورهای جهان است که از تنوع فرهنگی برخوردار است و این تنوع فرهنگی، همواره در پرتو همسانی هویت ملی ایران معنادار شده و همزیستی مسالمت‌آمیز، سرمشق فکری و الگوی عملی دائمی مردم این سرزمین بوده است. از این رو اقلیت‌های مذهبی شناخته شده در ایران به سه دسته کلی مسیحیان، زرتشتیان و یهودیان تقسـیم می‌شوند که در زیر به بیان ویژگی‌های این سه گروه می‌پردازیم.

1- مسیحیان:

دیـن مسیحیت در اواخـر قـرن ششـم و در نواحی مختلـف چون اصفهـان، یزد، تهران، شـیراز و مشـهد رواج یافت. دوسوم مسـیحیان ایران نژاد ارمنی و یک‌سـوم دیگر کلانی و آشـوری هسـتند.

– آشوریان: بر اساس شـواهد موجـود آشوری‌ها قرن‌ها در ایـران سـکونت داشته‌اند. آشوری‌ها از بـدو پیدایـش مسـیحیت بدیـن آیین گرویده‌اند. آشوری‌ها نیـز همانند ارامنـه شاخه‌های مختلفی دارند که عبارت‌اند از: کلیسـای شـرق آشـوری، کاتولیک، انجیلی و جماعـت خـدا. طلـوع انقلاب اسلامی ایران برای آشوری‌ها نوید تازه‌ای داشـت. آنـان ماننـد سـایر گروه‌های مذهبـی رسـمی از آزادی اسـتفاده و مذهـب و سـنن قومـی خـود را حفـظ کردنـد و در میان افراد جامعه خود را گسـترش دادنـد.

برپایـی مراسـم و آیین‌هـای دینـی و مذهبی از مفاخر جامعه‌ی آشـوری اسـت. آشـوریان دارای بیش از 90 کلیسـای تاریخی از نخسـتین سال‌های پذیرش مسـیحیت هسـتند. آنچه بیش از همـه بـرای آشـوریان مایه‌ی مباهات اسـت، این اسـت که با وجود جمعیـت اندک کـه شـاید بـه جمعیـت یک شـهر هـم نمی‌رسد در مجلس شـورای اسلامی دارای نماینده هسـتند.

– ارمنیان: ارامنه‌ی ایـران از اقوامـی هسـتند که بنا بر روایـات مکتوب تاریخـی، پیش از قرن سـوم میلادی در ایران سابقه‌ی سـکونت داشته‌اند و از سـوی دیگر پیوند ارامنه به‌عنوان سـاکنان سـرزمین ارمنسـتان با ایرانیان به گذشته‌های باسـتانی بازمی‌گردد. هم‌اکنون پنـج فرقه‌ از ارامنـه در ایران بـه سـر می‌برند که عبارت‌اند از: ارامنه‌ی کاتولیـک، گریگـوری، ارتدکس، شـنبه‌دار، کرهلیت، پروتسـتان.

2- زرتشتیان:

امـروزه جامعه‌ زرتشـتیان ایـران در یـزد، کرمـان، شـیراز، تهـران و تعـداد کمـی نیـز در اهـواز و اصفهـان فعالیت‌های مذهبـی و فرهنگـی دارنـد. در ایـران حـدود شـصت هـزار  زرتشـتی بـه سـر می‌برند. زرتشـتیان ایـران ماننـد برخی دیگـر از گروه‌های اقلیـت مذهبـی در مجلـس شـورای اسلامی نماینـده دارنـد. زرتشـتیان کـه بنـا بـر معتقـدات مذهبـی بـه آبادانـی و سـازندگی اهمیـت بسـیار می‌دهند، در کارهـای خیـر که منافع آن بر عموم مردم برسـد همیشـه پیشـگام بوده‌اند. مدرسه‌ها، بیمارستان‌ها و گردشگاه‌های بسـیار به‌وسیله‌ی نیکـوکاران زرتشـتی ساخته‌شده است.

3- یهودیان:

اکنـون جمعیـت آن‌ها بـه کمتـر از 25000 نفـر رسـیده اسـت، بیـش از نصفی از یهودیـان باقی‌مانـده در تهـران سـاکن‌اند و اکثراً بـه مشـاغل آزاد روی ‌آورده‌اند، البته از نظر قانـون منعـی بـرای اسـتخدام آن‌ها در اکثر مشـاغل وجـود ندارد، با تشـکیل مجلـس شـورای اسلامی، اقلیت دینـی یهـود از کرسـی نمایندگی برخوردار شـدند و تـا امـروز هـم در تمامی دوره‌ها دارای نماینـده بوده‌اند. کلیمیـان طبـق قانـون اساسـی دارای یـک نماینـده در مجلـس هسـتند. جنبش‌هـای سیاسـی، اجتماعـی و شـرعی جامعه‌ کلیمـی در سه ‌چرخه مرجع دینـی کلیمیان، نماینده‌ی کلیمیان در مجلـس شـورای اسلامی و هیئت‌مدیره‌ انجمـن کلیمیان تهران متمرکز اسـت. هم‌اکنون ایـن جامعـه دارای مجتمع‌هـای فرهنگـی، سازمان‌های جوانان، فروشـگاه و کتابخانه‌های خـاص خـود می‌باشند. کلیمیـان تهـران مـدارس متعـددی احـداث و بهره‌برداری کردنـد کـه بـا مدیریـت و قوانیـن آموزش‌وپرورش کشـور اداره می‌شود.

حقوق مدنی اقلیت‌های مذهبی در قوانین جمهوری اسلامی ایران

تعداد عبادتگاه‌های اقلیت‌های مذهبی در کشور؛ مسیحیان 250 کلیسا، یهودیان 16 کنیسه، زرتشتیان 78 عبادتگاه است. ثبت برخی از کلیساها در فهرست آثار ملی و حفاظت از آن‌ها و ثبت در یونسکو؛ مجموعه کلیساها شامل 12 کلیسا که سه اثر مهم ترمیم و بازسازی اماکن مذهبی اقلیت‌های دینی توسط دولت  به انجام رسیده است.

حقوق فرهنگی و اجتماعی اقلیت‌های مذهبی در ایران

1- حق تشکیل انجمن و نهادهای مختلف

تشکیل انجمن‌ها و نهادهای مختلف برای پیشبرد اهداف و آمال دینی اقلیت‌ها در قانون اساسی مقرر شده است.

اقلیت‌ها می‌توانند در خصوص موارد مربوط به برگزاری مراسم مذهبی، برگزاری جشن‌ها و اعیاد و مراسم مذهبی و برگزاری سخنرانی‌ها و همایش‌های تبلیغی، نشر کتب و مقالات و مجلات مذهبی، تعمیر معابد و اماکن مقدس، ایجاد صندوق‌های خیریه، ایجاد مراکز درمانی، ایجاد تعاونی‌های تولید و توزیع، ایجاد مهدکودک، باشگاه‌های ورزشی، برگزاری مراسم و اعیاد قومی و… به اخذ مجوز و تأسیس انجمن مبادرت ورزند. در این زمینه، تاکنون 53 انجمن از وزارت کشور مجوز کسب کرده و فعال هستند.

همچنین هرساله از محل بودجه سالیانه کل کشور، مبالغی به ‌عنوان یارانه به انجمن‌های فعال دارای مجوز فعالیت پرداخت می‌شود.

در جمهوری اسلامی ایران، اقلیت‌های مذهبی در راستای آگاهی جامعه و هم‌کیشان خود دارای روزنامه و ماهنامه خاص خود می‌باشند. 

انتشارات مؤسسه آلیک

انتشارات کانون یوحنا

انتشارات نائیری

تمامی اقلیت‌ها، امکان حضور و فعالیت در سایر نشریات را نیز دارا می‌باشند.

نشریه افق بینا کلیمیان

فصلنامه پیمان مسیحیان

هفته نامه امرداد زرتشتیان

 

3- حق آموزش برابر

اصل 30 قانون اساسی برخورداری از حق آموزش رایگان را برای همگان به رسمیت شناخته استﭘﺮداﺧﺖ ﺣﻘﻮق ﻣﻌﻠﻤﺎن و ﮐﺎرﮐﻨﺎن رﺳﻤﯽ ﻣﺪارس دولتی اقلیت‌های مذهبی مانند ارامنه توسط وزارت آموزش‌وپرورش صورت می‌گیرد.

قلیت‌های دینی همانند دیگر شهروندان از امکان ادامه تحصیل در مقاطع مختلف دانشگاهی برخوردار هستند

 4- حق استفاده از امکانات ورزشی 

جمهوری اسلامی تاکنون در خصوص ارتقای ورزشی اقلیت‌های دینی فعالیت‌های گسترده‌ای از جمله: استفاده از امکانات ورزشی عمومی، کمک به ایجاد، حفظ و نگهداری مشخص باشگاه‌ها و تیم‌های ورزشی و ایجاد ورزشگاه، فراهم کردن زمینه حضور ورزشکاران اقلیت‌های مذهبی در مسابقات جهانی و ملی و… انجام داده است.

برگزاری مسابقات بین‌المللی جام تموز آشوریان

جشنواره بین‌المللی جام «تموز» به‌ صورت بین‌المللی و با حضور ورزشکاران خارجی و داخلی در ارومیه برگزار می‌شود.

حضور ورزشکاران اقلیت‌های مذهبی در تیم ملی و باشگاه‌های ایران:

ورزشکاران مسیحی در تیم ملی و باشگاه‌های ایران حضور گسترده و بدون محدودیتی دارند، ورزشکارانی مانند ادموند بزیک، آندرانیک تیموریان در فوتبال، آرن داودی چگانی و اوشین ساهاکیان در بسکتبال فعالیت داشته‌اند.

5- حق فعالیت در عرصه‌های فرهنگی:

هنرمندان اقلیت‌های مذهبی در عرصه‌های گوناگون هنری همچون سینما، موسیقی، تئاتر، رادیو و تلویزیون جمهوری اسلامی ایران فعالیت برجسته و مستمری دارند (مرحوم زاون قوکاسیان، مرحوم لوون هفتوان، لوریس چکناواریان و…) از جمله افراد فعال در این عرصه هستند.

حقوق سیاسی اقلیت‌های مذهبی در ایران

حق شرکت در انتخابات

اقلیت‌های مذهبی در جمهوری اسلامی ایران همواره نقش مهمی در عرصه‌های مختلف به‌ویژه مشارکت در انتخابات داشته‌اند. با توجه به اصول 13، 64 و 67 قانون اساسی، اقلیت‌های مذهبی رسمی کشور حق شرکت آزادانه در انتخابات را داشته و می‌توانند به نمایندگان خود رأی دهند. اقلیت‌های مذهبی در کشور از حق آزادی عقیده و اندیشه در کنار حق رأی دادن و انتخاب شدن نیز برخوردارند.

اقلیت‌های مذهبی در ایران از حق برگزاری تجمعات مسالمت‌آمیز با هماهنگی و مشارکت نیروی انتظامی برخوردارند. به‌عنوان نمونه؛ ارامنه در ایران هرساله به مناسبت سالگرد نسل‌کشی ارامنه دست به برگزاری راهپیمایی و تجمع می‌زنند.

حقوق اقتصادی اقلیت‌های مذهبی در ایران

اقلیت‌های دینی علاوه بر آنکه از بودجه عمومی کشور همانند سایر شهروندان برخوردارند، در جهت تقویت همبستگی ملی و توجه جدی به آنان، همواره کمک‌های مالی دیگری نیز برای تقویت تشکل‌های مربوط به خود از سوی دولت دریافت می‌کنند. بر اساس تصویب مجلس شورای اسلامی، در بودجه سالانه ردیفی جهت مساعدت مالی به اقلیت‌های دینی در نظر فته‌شده است

اقلیت در جمهوری اسلامی ایران فقط شامل مذاهب مسیحیان، یهودیان و زرتشتیان می‌شود. بقیه مردم از هر قومی باشند بعنوان اکثریت به شمار می‌آیند. با پیروان ادیان دیگر با احترام برخورد می‌شود و برای مراکز مذهبی آن‌ها ارزش قائل هستند.

در بسیاری از نشست‌های بین المللی نماینده‌ای از اقلیت‌های مذهبی حضور دارند و بصورت آزادانه در جلسات نظرات خود را ارائه می‌دهند، دستگاه‌های دولتی  مانند شهرداری کمک می‌کند مراکزی تهیه کنند که اقلیت‌ها بتوانند طبق ضوابط مذهبی خود فعالیت کنند. حتی بودجه‌ای برای اقدامات خود از دولت اخذ می‌کنند. تعدادی از مراکز مذهبی اقلیت‌ها بعنوان آثار ملی و بین‌المللی ثبت شده، مردم ایران و پیروان ادیان در بعضی از مراسم های یکدیگر شرکت کرده و همه از هویت ایرانی خود دفاع می کنند.

انتهای پیام/